Traces of Antiquity in the Greek Landscape / Αρχαία σημάδια μέσα στο τοπίο τους

[…] Το ασκημένο μάτι στο φακό της Ντόρας Μηναΐδη και της Μαρίας Φακίδη, μετά την περιδιάβαση στην Ελλάδα της διασποράς, ήταν καιρός να κατασταλάξει και στο κέντρο της. Κι εδώ πια κύριο θέμα δεν είναι τα μνημεία, αλλά ο τόπος. Τόπος περίκλειστος από βουνά, χώρος με ανοιχτούς ορίζοντες στις θάλασσες. Ο φακός δε στρέφεται οικολογικά στο περιβάλλον, κι ούτε ακόμη προσκολλάται στη γραφικότητα μιας τοπιογραφίας. Ένα πεύκο που γέρνει στο Μενελάειο σεβίζει σ’ ένα παμπάλαιο ιερό. Κάποια αμπέλια στη Νεμέα σαν να φύτρωσαν για το κρασί στο πανηγύρι κάποιου Δία. Η δειγματοληπτική αναφορά δεν αποδίδει την ιδιάζουσα σημασία μιας λεπτομέρειας, ούτε την ενοποίηση του μνημείου με τον τόπο. Τα μάρμαρα αναπνέουν, είτε κείτονται συντριμμένα στο ξερό χώμα, είτε διάσπαρτα μέλη στη νοτισμένη βλάστηση κάποιων αγρών. Ένας περιηγητής φακός αποτυπώνει τη μια στιγμή και την άλλη, κι η μια με την άλλη εικόνα οδηγούν σε μια προσπάθεια ηρακλείτειας σύνθεσης του όλου απ’ τις αντιθέσεις.
Το αρχαιολογικό κείμενο της Μαρίας Μπελογιάννη για τις ελληνικές γεωφυσικές ενότητες της Αττικής, της Πελοποννήσου, της Κεντρικής Ελλάδας, της Θράκης και της νησιώτικης Ελλάδας, πυκνό όσο κι οι ιστορικές μνήμες, προσθέτει στην εικόνα το υπόβαθρο της γνώσης. Και η όποια γνώση αποκρυσταλλώνεται σε μια ματιά, σε μιαν εικόνα. Η εικόνα στέκεται επιβλητική στο θρόνο της, προκλητική, σαν να διαγράφεται το περίγραμμα της φυσιογνωμίας ενός παλλόμενου σώματος. Σαν πρόσκληση επίσκεψης στα μνημεία, πρόσκληση κοινωνίας με το χώρο τους.